Antikahramanın Ölüm Arzusu

‘antikahramanın ölüm arzusu’, yerleştirme, 150×260 cm. mdf üzerine fineart baskı, incir, cam, 2014, 4. Çanakkale Bienali

antiheroes-desire-for-death01

Ben artık ölüme ayarlanmış durumdayım. Fazladan olmuş buruşmuş bir incir. Ezik büzük bir incir. Düşmeye hazır, ruhum hazırdır… Erken patlayan bir bomba, iyice olgunlaşmış bir nar gibi, yukarılarda bir yerde patlayacak ve demirden tanelerini tentemin üstüne yağdıracak…

Çok defa, en ufak bir seste korku içinde zıplayan kendime cesaret vermeye çalışıyorum. Gecenin içinde bir çalının ya da herhangi bir çakalın kıpırdanışı ya da herhangi bir taşın karanlıkta yuvarlanışı sırasında kalbimin rüzgara yakalanmış bir sap gibi ürpertiler geçirmesini önleyebilmek için nasıl çabaladığımı bir bilsen!

Hayat Mezarda, Stratis Myrvilis, Arion Yayınevi, 2006, çeviren: Kriton Dinçmen

antiheroes-desire-for-death-detail01

Sergiden Detay Görüntüsü, Çanakkale Bienali, 2014

Midilli’li yazar Stratis Myrivilis’in gerçek hikayelerden yola çıkarak yazdığı, savaşın anlamsızlığını sorgulayan ve yıllarca yasaklanan ‘Hayat Mezarda’ adlı kitabı, savaşın gizli mağduru olan kadınlara adanmıştır. ‘Ölümün Uykusu’ bölümünde, savaştan korkarak firar eden asker Mihal, kendisine tek kişilik bir siper kazarak içine saklanır ve ölümü bekler. Yakalandığında çavuşuna verdiği cevap şöyledir: ‘ben artık ölüme ayarlanmış durumdayım. Bir incir ağacındaki fazladan olmuş, buruşmuş bir incirim. Ezik büzük, dalında ölmüş bir incir. Düşmeye hazır, ruhum hazırdır’. …

Mitolojide, pagan ve tek tanrılı dinlerde doğurganlığın sembolü olarak yer eden incire Aramiler ‘tin’ anlamına gelen ‘İdra’ diyerek ‘bir başlangıç ve özü’ simgelemiş, Farsiler ise ‘Ancir’ diyerek ‘delen, oyan, yok eden’ anlamını yükleyerek tehlikeli ve müstehcen kabul etmiş*. Hem yaratıcı hem de yok edici güçleri olduğuna inanılan incir ağacının iki türü var; dişi ve erkek. Dişi olanı meyvesini yediğimiz ağaç, erkek türünün meyvesi ise sert ve olgunlaşmıyor. Toprağı yararak azgınlıkla dünyaya yerleşen incire ne anlam yüklenirse yüklensin, insanoğlunun sureti olmaya devam ediyor: hem doğuran, koruyan ve kollayan hem de yok eden…

*Sema Kaygusuz / Yüzünde Bir yer

antiheroes-desire-for-death-detail2

Sergiden Detay Görüntüsü, Çanakkale Bienali, 2014

Antikahramanlar İçin

A4

fotoğraf yerleştirme, değişen boyutlarda fineart baskı, incir, 2014
4. Çanakkale Bienali

for antiheroes1

Sergiden Görüntü, Çanakkale Bienali, 2014

Birinci Dünya Savaşı anlatılarında ‘batı cephesi’ öne çıkarılır ve Çanakkale Savaşı üzerinden kahramanlık vurgusu yapılır. Oysa Anadolu’nun doğusu, güneyi ve kuzey doğusunda yaşanan savaş ve kırımların yıkıcı etkisi bugün bile devam etmektedir. ‘Antikahramanlar İçin’, sınır ve komşu ülkelerde, özellikle ortadoğu coğrafyasında yakın geçmiş ve günümüzde devam eden savaş ve özgürlük mücadeleleri sonucunda ölen insanların anısına oluşturuldu. Pınar Öğrenci, ‘Antikahramanın Ölüm Arzusu’nda savaşmak istemeyenler için sembolleşen incir imgesini bu kez ortak bir barış dileği inşa etmek için kullanıyor ve sınır coğrafyalarda yaşayan sanatçılardan kendisine simgesel olarak incir göndermelerini istiyor.

for antiheroesdetail2

Sergiden Detay Görüntüsü, Çanakkale Bienali, 2014

Katkıda Bulunanlar

Nigol Bezjiyan Beyrut / Lübnan
Khaled Jarrar Ramallah / Filistin
Lia Lapithi Lefkoşa / Kıbrıs
Erkan Özgen Diyarbakır / Türkiye
Cengiz Tekin / Türkiye
Ruben Arevshatyan Erivan / Ermenistan
Grigor Khachatryan Erivan / Ermenistan
Mkrtich Matevosyan Erivan / Ermenistan
Evrim Kavcar Mardin / Türkiye

for antiheroes